บ้านตุ่น ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 และบ้านสุขมงคล ตั้งอยู่ หมู่ที่ ๗ ตำบลบ้านด่าน อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว เป็นชุมชนชาวไทย เชื้อสายกัมพูชา บรรพบุรุษอพยพโยกย้ายมา เมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๔๔๙ สมัยเจ้าพระยาอภัยภูเบศรได้พาบริวารย้ายจากเมืองพระตะบอง ประเทศกัมพูชาในปัจจุบัน เดินทางกลับสู่สยามประเทศ เพื่อเข้าสู่เมืองปราจีนบุรี
เสน่ห์อัตลักษณ์จุดเด่นของ “บวร On Tour”บ้านสุขมงคลและบ้านตุ่น มีอัตลักษณ์ ด้านภาษาที่ใช้ในการพูดเป็นภาษา กัมพูชา หรือ ภาษาเขมร มีศูนย์วัฒนธรรมไทยกัมพูชาเป็นแหล่งรวบรวมองค์ความรู้วิถีชีวิตกัมพูชาบ้านตุ่นและบ้านสุขมงคลตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เช่น อุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้สิ่งของต่าง ๆ ที่ใช้ในการดำรงชีวิตและประกอบอาชีพเมื่อครั้งอดีต
แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์
ศูนย์วัฒนธรรมไทย-เขมร (ศูนย์ชุมชนบ้านตุ่น)
ศูนย์วัฒนธรรมไทยกัมพูชาเป็นแหล่งรวบรวมองค์ความรู้วิถีชีวิตกัมพูชาบ้านตุ่นและบ้านสุขมงคลตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันผ่านนิทรรศการของชุมชนทั้งในอดีตและปัจจุบัน
ศาลตาปู่ตาเรียบ ตาต่อน
จัดช่วงขึ้น ๓ ค่ำ เดือน ๖ เวลา ๑๕.๐๐ น ชาวบ้านในชุมชนจะนำอาหารคาวหวาน น้ำ เหล้า เบียร์ ไปขอพรจากศาลตาปู่ เพื่อปกป้องคุ้มครองให้คนในชุมชนอยู่เย็นเป็นสุข ไม่ให้เกิดเหตุการณ์ที่ไม่ดีขึ้นในหมู่บ้าน
แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ
บ่อประตูน้ำดี
บ่อนี้เกิดมาพร้อมบ้านตุ่น หมู่ ๔ เมื่อสมัย ๑๔๐ ปี มีการขุดบ่อขึ้น มีพระธุดงค์ท่านเดินมาพักใต้ต้นประดู่แห่งนี้ เฒ่า ๒ คน ได้ถามพระธุดงว่าถ้าจะขุดบ่อตรงนี้จะมีน้ำไหม พระท่านก็บอกว่าถ้าขุดไปจะเจอปลาไหลเผือก ก็ขอให้ขุดต่อจะเจอแหล่งน้ำตลอดทั้งปี
แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร
ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง
บ้านตุ่น และบ้านสุขมงคลเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ อาชีพทำการเกษตร เลี้ยงสัตว์ นักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสกับการทำสวนเกษตรอินทรีย์แนวผสมผสานตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพ่อหลวง โดยใช้สมุนไพรในการเป็นอาหารเลี้ยงสัตว์และรักษาโรคทดแทนการใช้ยาปฏิชีวนะ การใช้มูลสัตว์เป็นปุ๋ยให้กับต้นไม้ รวมถึงเป็นศูนย์เครือข่ายการเรียนรู้ในการเลี้ยง เป็ด ไก่ ปลา
กิจกรรมการท่องเที่ยว
ท่องเที่ยวศูนย์วัฒนธรรมไทย-เขมร (ศูนย์ชุมชนบ้านตุ่น)
ศูนย์วัฒนธรรมไทย-เขมร (ศูนย์ชุมชนบ้านตุ่น)ฟังการบรรยายประวัติความเป็นมา รับประทานอาหารว่าง ชมการแสดง
สักการะศาลตาปู่
ศาลตาปู่ตาเรียบ ตาต่อน ไหว้ศาลตาปู่เพื่อเป็นสิริมงคล และขอพรจากท่าน
ชมบ่อประดูบ่อโบราณ
บ่อประตูน้ำดี เป็นบ่อน้ำเก่าแก่ที่ขุดไว้เกินกว่า ๑๔๐ ปี บ่งบอกถึงความมีมานะอุตสาหะของคนในชุมชนที่ร่วมแรงร่วมใจขุดบ่อน้ำนี้
ชมศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง
ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชมวิถีชีวิตการทอเสื่อกก การทำไม้กวาดดอกหญ้า ไม้กวาดทางมะพร้าว สาธิตการทำอาหารพื้นบ้านและจักสานไม้ไผ่
ทำบุญวัดบ้านตุ่น
วัดบ้านตุ่น มีวัดที่เป็นศูนย์กลางของชุมชนคือวัดบ้านตุ่น และมีพระครูศีลคุณวัฒนาทร เจ้าอาวาสวัดเป็นศูนย์รวมใจของคนในชุมชนซึ่งคนในชุมชนให้ความสำคัญกับกิจกรรมด้านศาสนาอย่างมาก และเป็นหมู่บ้านศีล ๕ ต้นแบบ
ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม