ชุมชนคุณธรรมวัดใหม่ดงกระทงยาม จังหวัดปราจีนบุรี

ชื่อดงกระทงยามมีคำอธิบายจากคนในท้องถิ่นว่าหมายถึงดงไม้ที่อยู่กลางทุ่งซึ่งเมื่อถึงฤดูน้ำหลากมาท่วมจะเวิ้งว้างแลดูคล้ายกับเป็นกระทงที่ลอยอยู่กลางน้ำกับมีเรื่องของเสียงคล้ายฆ้องยามที่ดังขึ้นทางชายดง เป็นประจำประชากรส่วนใหญ่ยังคงมีเชื้อสายชาวพวนซึ่งเล่ากันว่าอพยพมาจากทางนครเวียงจันท์ตั้งแต่ราวสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ 

เป็นชุมชนที่ตั้งบ้านเรือนอยู่รวมกันเป็นกลุ่มก้อน มีชาวไทยพวน ที่มีเอกลักษณ์ อัตลักษณ์ ทั้งด้านศิลปวัฒนธรรมประเพณี ขนมธรรมเนียม ที่ไม่เหมือนที่อื่น เช่น ภาษา การแต่งกาย อาหาร ความเชื่อ แนวปฏิบัติวัฒนธรรมประเพณี มีที่พักโฮมสเตย์ มีการจัดการท่องเที่ยว ๑ วัน มาที่เดียวเที่ยวครบทุกมิติ 

แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์

ศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราชพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านไทยพวนบ้านดงกระทงยาม
เป็นพิพิธภัณฑ์ที่รวบรวมของใช้โบราณ และสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้าฯ ทรงบริจาคทรัพย์ ห้าแสนบาทในการปรับปรุงพิพิธภัณฑ์

แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

น้ำตกเขาอีโต้ และเดินทางขึ้นเขาใหญ่ เพื่อพักผ่อน หรือแวะชมธรรมชาติได้ตามอัธยาศัย
น้ำตกธรรมชาติ สวยงาม เหมาะแก่การพักผ่อน 

แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร

ฐานเศรษฐกิจพอเพียงชมการปลูกพืชผักสมุนไพรใช้เป็นยา โดยนางครองขวัญ ช่างเก็บ
มีการปลูกพืชผักสวนครัว เพื่อรับประทานเองในครัวเรือน และแลกเปลี่ยนกับเพื่อนบ้าน ถ้าเหลือจำหน่าย 

กิจกรรมการท่องเที่ยว

กลุ่มเรียนรู้ทำตะกร้อตะแกรงจากเส้นลวด
ชุมชนบ้านดงกระทงยาม ชมการทำตะกร้อตะแกรงจากเส้นลวด สานเป็นต่างหู กล่องกระดาษทิชชู่ ฯลฯ โดยนางบรรยาย คมคาย

กลุ่มการแสดงศิลปวัฒนธรรมประเพณี ไทยพวนบ้านดงกระทงยาม

รร.บ้านดงกระทงยาม

๑. มีการสอนการฟ้อนรำไทยพวน
๒. มีการสอนภาษาไทยพวน
๓. มีการอนุรักษ์การแต่งกายไทยพวน
๔. มีการทำอาหารคาว-หวานไทยพวน
๕. มีการแสดงศิลปวัฒนธรรมประเพณีไทยพวน

ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม

ชุมชนคุณธรรมวัดหนองผักหนอก จังหวัดสระบุรี

บ้านหนองผักหนอก มีคนชื่อแก้วได้มาบุกเบิกถางป่าเอาพื้นที่ทำไร่ข้างหนองน้ำซึ่งมีผักหนอกขึ้นอยู่มาก ตาแก้วเลยตั้งชื่อหมู่บ้านนี้ว่า บ้านหนองผักหนอก ชาวบ้านก็เลยเรียกตามตาแก้วเรื่อยมาจนถึงปัจจุบันนี้   ทุกวันนี้หนองน้ำนั้นอยู่แต่ผักหนอกนั้นไม่มีแล้ว มีบริเวณสามแยกทางเข้าวัดสัจพล ชื่อผู้ใหญ่บ้าน   นางประภาภรณ์ เพิ่มพูนผาสุก

หลวงพ่อทันใจ ตั้งอยู่ในวัดหนองผักหนอก เป็นองค์พระขนาดใหญ่สีขาวที่ชาวบ้านมีความเชื่อว่ามีความสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เป็นที่เคารพบูชาอีกทั้งยังมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงาม เช่น สวนดอกเบญจมาศ ไร่องุ่น ผักปลอดสารพิษ และสวนเกษตรอินทรีย์

แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์

หลวงพ่อทันใจ
ตั้งอยู่ในวัดหนองผักหนอก เป็นองค์พระขนาดใหญ่สีขาวที่ชาวบ้านมีความเชื่อว่ามีความสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เป็นที่เคารพบูชา
พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน
ตั้งอยู่ในโรงเรียนบ้านหนองผักหนอก เป็นแหล่งเรียนรู้วิถีชีวิตการประกอบอาชีพและความเป็นอยู่ของชุมชน
วัดหนองผักหนอก
เป็นศูนย์รวมการจัดกิจกรรมของชาวบ้าน ทั้งประชุม จัดงานประเพณีและวัฒนธรรมท้องถิ่นในชุมชน 

แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

อุทยานแห่งชาติน้ำตกเจ็ดสาวน้อย
อุทยานแห่งชาติน้ำตกเจ็ดสาวน้อยมีพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสลับซับซ้อนสลับกับที่ราบ ลักษณะพื้นที่ค่อนข้างแห้งแล้งมีหน้าดินตื้น มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางอยู่ในช่วง 180 – 402 เมตร
อุทยานแห่งชาติน้ำตกมวกเหล็ก
น้ำตกมวกเหล็ก ตั้งอยู่ในสวนรุกขชาติมวกเหล็ก ต.มิตรภาพ อ.มวกเหล็ก จ.สระบุรี เป็นน้ำตกที่ไม่สูง แต่มีบริเวณกว้างมาก เพราะสวนรุกขชาตินี้มีเนื้อที่ถึง 375 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ระหว่างอำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี กับอำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา
อ่างเก็บน้ำมวกเหล็ก
แหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ของสระบุรี มีถนนเลียบสันเขื่อน ภูเขาล้อมรอบ เป็นธรรมชาติ ด้านซ้ายของอ่างเก็บน้ำทำเป็นจุดชมวิวบนยอดเขา สามารถมองเห็นวิวของ เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ได้อย่างสวยงาม

แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร

ศูนย์เรียนรู้ทางการเกษตร ของ คุณสมยศ บุตรน้ำเพชร
ตั้งอยู่หมู่ 7 ห่างจากวัดหนองผักหนอก 2 กิโลเมตร  เป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนตำบลหนองย่างเสือ เป็นศูนย์เรียนรู้ทางการเกษตรที่เปิดให้นักท่องเที่ยวและผู้คนทั่วไปเข้าไปศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับการเกษตรแบบผสมผสาน เกษตรปลอดภัย
สวนผักครูสรรเสริญ
ตั้งอยู่เลขที่ 72 หมู่ 13 ตำบลหนองย่างเสือ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี เป็นแหล่งผลิตผักปลอดสารพิษบนเนื้อที่ 47 ไร่ โดยมีกิจกรรมให้นักท่องเที่ยวมีส่วนร่วม เช่น ปลูกผัก มีผลิตภัณฑ์น้ำสลัดและผลิตภัณฑ์แปรรูปจากผักผลไม้อีกหลายชนิด
ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านหนองผักหนอก
เป็นแหล่งเรียนรู้ตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงทั้งด้านการเกษตร เช่น การปลูกข้าวไร่ ปลูกผักปลอดสารพิษ การเพาะเห็ด การเลี้ยงไก่อารมณ์ดี การเลี้ยงปลา ปลูกโกโก้ ต้นไม้เศรษฐกิจ ผักหนอก เห็ดทอด ฯลฯ 

กิจกรรมการท่องเที่ยว

ประเพณีปลูกข้าวไร่
โรงเรียนบ้านหนองผักหนอก เป็นการอนุรักษ์สืบสานวัฒนธรรมการปลูกข้าวที่หล่อเลี้ยงชีวิตของชาวบ้าน   โดยใช้พื้นที่ของโรงเรียนเป็นแปลงสำหรับปลูกข้าวไร่ เนื่องจากโรงเรียนบ้านหนองผักหนองเป็นศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง และเป็นโรงเรียนวิถีพุทธ  โดยโรงเรียน ชาวบ้าน วัด และหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนจึงร่วมกันอนุรักษ์วิถีชีวิตและวัฒนธรรมชาวนาไว้ให้คงอยู่  
ปั่นจักรยาน
อ่างเก็บน้ำมวกเหล็ก สำหรับเส้นทางปั่นจักยานผ่านแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ เช่น ภูเขา ชมความงดงามธรรมชาติท่ามกลางขุนเขา ชมธรรมชาติของอ่างเก็บน้ำมวกเหล็ก
ล่องแก่ง
ล่องแก่งภูเกาะ ล่องแก่ง ภูเกาะ ซึ่งภูเกาะเป็นอีกสาขาของน้ำตกเจ็ดสาวน้อย เต็มไปด้วยธรรมชาติ ต้นไม้ตลอดเส้นทางการล่องแก่ง เหมาะสำหรับการท่องเที่ยวเชิงท้าทาย พิชิตแก่งเล็กแก่งใหญ่ กับสายน้ำที่เชี่ยวกราดและไหลแรง นอกจากนี้ยังมีบริการ ATV สำหรับใครที่ชอบความเร็ว ตื่นเต้น และท้าทายเส้นทางหฤโหด

ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม

ชุมชนคุณธรรมวัดบ้านค่าย จังหวัดระยอง

วัดบ้านค่าย สร้างขึ้นในสมัยยุค รศ. มีอายุ 700 กว่าปี เดิมมีชื่อว่า “วัดชัยชมพูพล” ที่มีความหมายว่า ชัยชนะศึกในแผ่นดิน เนื่องจากวัดบ้านค่ายเคยเป็น ป้อมปราการพ่ายพล ช้าง ม้าศึกขององค์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซึ่งได้กอบกู้เอกราช และตั้งค่ายพลนี้ขึ้นก่อนจะเข้าตีเมืองระยอง จนมีชัยชนะ

ชุมชนคุณธรรมวัดบ้านค่าย มีโฮมสเตย์ไว้บริการนักท่องเที่ยวและผู้มาศึกษาดูงานในชุมชน มีอาหารพื้นบ้านและของฝากจากชุมชน ได้แก่ ขนมปั้นสิบ ส้มตำมะพร้าวอ่อนเผา ผลิตภัณฑ์จากศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงของวัดบ้านค่าย (พริกไทย ดีปลี และผักสวนครัว) เป็นต้น มีการทำไม้กวาดของโรงเรียนผู้สูงอายุ และมีสถานีวิทยุชุมชนของคณะสงฆ์บ้านค่ายตั้งอยู่ในวัดด้วย

แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์
มณฑป วัดบ้านค่าย
มณฑปวัดบ้านค่ายสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2454 และได้รับการประกาศเป็นโบราณสถานจากกรมศิลปากร
ศูนย์การเรียนรู้
ศูนย์การเรียนตามรอยของเศรษฐกิจพอเพียง ตั้งอยู่ในบริเวณวัดบ้านค่าย (มีการปลูกพริกไทย ดีปลี และผักสวนครัว)
พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน
เป็นพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านของเอกชนสามารถเข้าเยี่ยมชมได้

แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ
เป็นสถานที่ท่องเที่ยวภายในชุมชน ชมวิถีชีวิตการทำนา การเก็บหมากที่ปลูกบนคันนา
สระน้ำให้อาหารปลา
เป็นสระที่อยู่ภายในวัดบ้านค่าย มีปลาชุกชุมนักท่องเที่ยวสามารถให้อาหารและถ่ายภาพได้

แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร

สวนหมาก
เป็นการทำเกษตรแบบสวนผสมมีทั้งหมากและมังคุด
แปลงผักสวนครัว
เป็นการปลูกผักสวนครัวโดยใช้เกษตรอินทรีย์ ตั้งอยู่ในบริเวณวัดบ้านค่าย

กิจกรรมการท่องเที่ยว

การปลูกข้าว
เป็นการทำนาโดยใช้น้ำของกรมชลประทาน 
การชมความงดงามทางธรรมชาติ
ชมการปลูกผลไม้แบบสวนผสม และการเก็บหมาก
ร่วมประกอบอาหารพื้นบ้าน (คาว/หวาน)

ชมสาธิตการทำอาหารพื้นบ้านและฝึกทำขนมไทย

ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม