บ้านโพธิ์ตาก หมู่ ๑ มีวิถีชีวิตและวัฒนธรรมที่โดดเด่นเป็นอัตลักษณ์ โดยชาวบ้านที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้านส่วนใหญ่เป็นชาวไทยพวน เรียกว่า “ไทยพวนโพธิ์ตาก” มีบ้านโพธิ์ตากหมู่ ๑,๒ และหมู่ที่ ๓ วิถีชีวิตพวนโพธิ์ตาก จะมีชีวิตเฉกเช่นชนเผ่าพวนในประเทศไทยทั่วไป
มีวิถีชีวิตแบบชาวไทยพวน และมีภาษาพูด ภาษาพูดเป็น“ภาษาไทยพวนผะเลอหรือพวนสระเออ” (ปัจจุบันยังคงใช้กันอยู่) เป็นภาษาที่ออกเสียง หรือสำเนียงการพูดคล้าย ภาษาลาวของคนเวียงจันทน์ นอกจากนี้ ยังมี “ภาษาสระแอ” ซึ่งเคยใช้กันในชนเผ่าไทยพวนโบราณ มีใช้ในเผ่าพวนบ้านโพธิ์ตากเผ่าเดียวในประเทศไทย
แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์
ใบเสมาที่วัดดงนาคำ (อรัญญาดงนาคำ)
เคยพบหลักหินและเสมาหินที่มีลวดลายคล้ายใบเสมาสมัยทวารวดี จำนวน ๕๒ ชิ้น แต่เกือบทั้งหมดถูกขนย้ายไปตั้งไว้ที่หน้าหอสมุดวัดหินหมากเป้ง อำเภอศรีเชียงใหม่ หลักหินและเสมาหินทราย ๖ หลัก
ศูนย์วัฒนธรรมไทยพวนโพธิ์ตาก เป็นแหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับวิถีชีวิตของชาวไทยพวนโพธิ์ตาก
วิสาหกิจชุมชนทอผ้าพื้นเมืองบ้านโพธิ์ตาก เป็นการรวมกลุ่มของชาวบ้านโพธิ์ตากหมู่ ๑ ที่มีความสามารถในการทอผ้าพื้นเมืองมีลายที่เป็นเอกลักษณ์ของหมู่บ้านโพธิ์ตาก คือ รูปใบโพธิ์
ศูนย์เรียนรู้ข้าวฮาง
หมู่บ้านโพธิ์ตากมีอาชีพส่วนใหญ่ปลูกข้าว ทำให้มีวัตถุดิบในพื้นที่เพียงพอในการนำมาแปรรูป และเป็นการช่วยเหลือกลุ่มผู้ผลิตข้าวชุมชน การทำข้าวฮางเป็นภูมิปัญญาของท้องถิ่น
แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ
หนองย่านาง
ตั้งอยู่ทีวัดจิตต์ลดาพุทธธรรม (ธ) (วัดหนองย่านาง) ซึ่งจะเป็นหนองน้ำสาธารณะประจำหมู่บ้าน ใช้เป็นแหล่งผลิตน้ำประปา และมีป่าชุมชนที่คนในหมู่บ้านร่วมแรงร่วมใจกันปลูก ทำให้บริเวณวัดมีบรรยากาศร่มรื่น สวยงาม
น้ำตกห้วยหินขาว
ตั้งอยู่ที่ ต.ด่านศรีสุข เป็นน้ำตกที่ไหลจากสันเขาจากที่สูงลงมาสู่แอ่งน้ำด้านล่าง น้ำตกห้วยหินขาวเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงระบบนิเวศที่น่าสนใจมาก
อ่างเก็บน้ำห้วยทอน
ตั้งอยู่ที่ ต.ด่านศรีสุข เป็นอ่างเก็บน้ำโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ ๙ จุดพักผ่อน คลายร้อนมีบริการล่องแพ บางกอกน้อย
นาแปลงใหญ่
ชาวโพธิ์ตากส่วนใหญ่จะประกอบอาชีพเกษตรกร จึงมีโครงการส่งเสริมอาชีพเกษตรกร มีผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่เป็นข้าวและหากนักท่องเที่ยวมาเยี่ยมชมก็จะมีการสาธิตการทำนา แปรรูปข้าว
ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง
เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการเกษตรของชุมชนและสร้างเครือข่ายในการเรียนรู้
กิจกรรมการท่องเที่ยว
พิธีตุ้มขวัญผูกแขน
ศูนย์วัฒนธรรมไทยพวน เป็นพิธีต้อนรับนักท่องเที่ยวที่มาเยี่ยมเยือน
เรียนรู้และชมการสาธิตการต่างๆ
ศูนย์วัฒนธรรมไทยพวนโพธิ์ตาก
– เรียนรู้วิธีการทำและทดลองทำข้าวเม่าเป็นสินค้าที่ขึ้นชื่อของหมู่บ้านโพธิ์ตาก มีรสชาติหอมหวาน อร่อย
– เยี่ยมชมการสาธิตวิธีการทำปุ๋ยไส้เดือน และเรียนรู้วิธีการเลี้ยงไส้เดือน
– ชมการสาธิตวิธีการทำแจ่วหนัง ซึ่งเป็นอาหารที่ขึ้นชื่อของหมู่บ้านโพธิ์
– ชมการสาธิตวิธีการแปรรูปถั่ว
การเรียนรู้ภาษาสระแอ
ศูนย์วัฒนธรรมไทยพวนโพธิ์ตาก เรียนรู้วิธีการอ่าน การพูด ภาษาพวน ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของชาวไทยพวน
การละเล่นพื้นบ้าน
ศูนย์วัฒนธรรมไทยพวนโพธิ์ตาก เป็นการละเล่นในอดีต ที่ปัจจุบันเด็กสมัยใหม่ไม่เคยรู้จัก ซึ่งเด็กและเยาวชนภายในหมู่บ้านต่างให้ความสนใจกันเป็นอย่างมาก ได้แก่ โกงเกว (ขาโถกเถก) โก่งโกะ (เดินบนกะลามะพร้าว) เงินโยนหลุม, ดีดแก่นขาม จูมบาน (ลักษณะคล้ายกับม้าหมุน), ตากะโหลก, โยนสะบ้า, กิ่งก่องแก้ว และขี่ม้าหลังโปก
ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม
