ชุมชนคุณธรรมบ้านโคกเมือง จังหวัดบุรีรัมย์

เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ตั้งอยู่ใกล้ภูเขาไฟปลายบัด มีชาติพันธุ์ไท – ลาว และ ไท – เขมร ที่มีความพร้อมในการต้อนรับนักท่องเที่ยว ด้วยมีโบราณสถานเป็นทุนทางวัฒนธรรม อาทิ ปราสาทเมืองต่ำ ปราสาทเขาปลายบัด กุฏิฤาษี และสามารถเชื่อมโยงไปยังอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง ด้วยระยะทางเพียง 8 กิโลเมตร

ตามรอยอารยธรรมขอมทวารวดีสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ เที่ยวชมโบราณสถานอายุกว่า 1,400 ปี รอบ ๆ ชุมชน เรียนรู้วิถีวัฒนธรรม สินค้าภูมิปัญญา อาทิ ผ้าไหมลายผักกูด  ผ้าหมักโคลนบารายพันปี ข้าวภูเขาไฟเขาปลายบัด เสื่อกกยกลาย สมุนไพรเขาปลายบัด พร้อมที่พักมาตรฐานโฮมสเตย์ไทย  

แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์

ปราสาทเมืองต่ำ
ปราสาทที่สร้างราวพุทธศตวรรษที่ 16 – 17 ตามคติศาสนาฮินดู ลัทธิไศวนิกาย มีอายุการก่อสร้างมาแล้วไม่น้อยกว่า 1,000 ปี

กุฏิฤาษี
อโรคยศาลในพุทธศาสนามหายา สร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 16-17 ครอบคลุม เนื้อที่ 3 ไร่ 2 งาน 70 ตารางวา

ปราสาทเขาปลายบัด 1
ศาสนสถานที่สร้างในราวกลางพุทธศตวรรษที่ 15 ถึงราวกลางพุทธศตวรรษที่ 16 เป็นศิลปะเขมรแบบคลัง -บาปวน

ปราสาทเขาปลายบัด 2
ศาสนสถานตั้งอยู่บนสันเขาตามความเชื่อศาสนาฮินดู มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 15-16 ในรัชกาลของพระเจ้าหรรษวรมันที่ 1 ศิลปะเขมรแบบเกาะแกร์ ปัจจุบันพังทลายเหลือเพียงผนังด้านทิศเหนือ และทิศตะวันออก เนื่องจากถูกนักล่าของเก่าระเบิดทำลาย เพื่อขุดหาโบราณวัตถุ

ตลาดโบราณ
ตลาดชุมชน จำหน่ายสินค้าและผลิตภัณฑ์ของคนในชุมชน เปิดจำหน่ายทุกวันช่วงเช้าและเย็น

แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

ภูเขาไฟปลายบัด
ภูเขาไฟที่ดับสนิทแล้ว  ปากปล่อง มีลักษณะเหมือนพระจันทร์ครึ่งซีก สูง 289 เมตร จากระดับนน้ำทะเลปานกลาง มีปราสาทตั้งอยู่ 2 หลัง ได้แก่ ปราสาทปลายบัด 1 และปลายบัด 2 อยู่ห่างกันประมาณ 1 กิโลเมตร 

บารายเมืองต่ำ
อ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ อยู่บริเวณเหนือตัวปราสาทเมืองต่ำ สร้างขึ้นในสมัยเดียวกับปราสาทเมืองต่ำ คือประมาณพุทธศตวรรษที่ 16 เป็น สถานที่กักเก็บน้ำ เพื่อใช้ในสาธารณูปโภคในสมัยนั้น 

แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร

องุ่นภูเขาไฟ
ไร่องุ่นออแกนิค ตั้งอยู่เชิงเขาปลายบัด เปิดให้ชมระหว่างเดือนธันวาคม – เมษายน หรือจนกว่าองุ่นจะหมด 

239 ฟาร์มปูนา
ฟาร์มปูนาที่ได้นำระบบน้ำใต้ดินมาช่วยในการบริหารจัดการพื้นที่

กิจกรรมการท่องเที่ยว

การบายศรีสู่ขวัญ
ลานวัฒนธรรม ประเพณีดั้งเดิมที่เชื่อว่าจะเป็นสิริมงคลเกิดความสวัสดิ์ดีกับผู้รับขวัญ โดยพราหมณ์จะใช้ภาษาอีสาน เป็นบทนำกล่าว 

การแสดงพื้นบ้าน
ลานวัฒนธรรม แสดงพื้นบ้านชุด เมืองต่ำระบำขอม เป็นชุดการแสดงที่จัดเตรียมไว้ต้อนรับนักท่องเที่ยว 

ปั่นจักรยาน
รอบบริเวณชุมชน ปั่นจักรยาน ชมบายรายเมืองต่ำ กุฏิฤาษี ปราสาทเมืองต่ำ ทัศนียภาพรอบชุมชน เช็คอินที่จุดชมวิวต้นตาลคู่ อุโมงค์ต้นไม้ สะพานขอม

ตักบาตร
หน้าตลาดโบราณ ทำบุญตักบาตร ตอนเช้า หน้าตลาด 

ย้อมผ้าหมักโคลนบารายพันปี
กลุ่มผ้าหมักโคลน หมู่ 15 เรียนรู้และทดลองย้อมผ้าแบบโบราณ ด้วยการหมักโคลนจากบารายกุฎิฤาษี

ทอเสื่อกก
กลุ่มเสื่อกกคนพิการ เรียนรู้ขั้นตอนการทอเสื่อกก และทดลองทอเสื่อกก 

ทอผ้า
กลุ่มทอผ้า บ้านโคกเมือง เรียนรู้และทดลองทอผ้าไหม ผ้าฝ้าย 

ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม

ชุมชนคุณธรรมบ้านเจริญสุข จังหวัดบุรีรัมย์

ชุมชนตั้งอยู่เชิงเขาพระอังคาร ซึ่งเป็นภูเขาไฟที่มอดดับลงแล้ว ก่อให้เกิดเป็นเส้นทางท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่มีจุดเรียนรู้ต่าง ๆ ตลอดเส้นทาง ลักษณะของดินเคยเป็นทางไหลลาวาที่มีแร่ธาตุและความอุดมสมบูรณ์ ชาวบ้านส่วนใหญ่จึงประกอบอาชีพเกษตรกรรม และได้เป็นแหล่งกำเนิด “ผ้าภูอัคนี” ผ้าย้อมดินจากภูเขาไฟ

ป่าชุมชนบ้านเจริญสุข พร้อมเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศตลอดเส้นทาง ทั้งเส้นทางเดินเท้าและขึ้นรถอีแต๊กเที่ยวชมเนินกระต่าย อ่างเก็บน้ำปากปล่องภูเขาไฟ น้ำตกซับโพธิ์ เขาราชสีห์ (ถ้ำเสือ) ซับลึกลับ เนินค้อนศรีโคตร เหล่าฝ้าย และสักการะพระใหญ่ที่วัดเขาอังคาร ชมสถาปัตยกรรมสมัยขอมและผ้าย้อมดินภูเขาไฟ “ผ้าภูอัคนี”

แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์

วัดเขาพระอังคาร
เป็นวัดที่ตั้งอยู่บนเขาอังคาร บริเวณวัดเป็นปากปล่องภูเขาไฟคาดว่าเคยเป็นที่ตั้งของโบราณสถานสมัยทวารวดีมีโบสถ์ที่ประยุกต์จากสถาปัตยกรรมหลายสมัย ดูสวยงามแปลกตา

การย้อมผ้าภูอัคนี
ฐานเรียนรู้กลุ่มสตรีทอผ้าไหม ผ้าฝ้าย   ตำบลเจริญสุข

แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

ป่าชุมชน
เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ โดยเส้นทางศึกษาธรรมชาติจะมีจุดเรียนรู้ ตลอดเส้นทาง เริ่มจาก เนินกระต่าย อ่างเก็บน้ำปากปล่องภูเขาไฟ น้ำตกซับโพธิ์ เขาราชสีห์ (ถ้ำเสือ) ซับลึกลับ เนินค้อนศรีโคตร เหล่าฝ้าย 

แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร

สวนลำไยภูเขาไฟ
ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง เปิดให้นักท่องเที่ยวชม ชิม ช้อป

กิจกรรมการท่องเที่ยว

การบายศรีสู่ขวัญ
ลานวัฒนธรรม ประเพณีดั้งเดิมที่เชื่อว่าจะเป็นสิริมงคลเกิดความสวัสดิ์ดีกับผู้รับขวัญ 

การแสดงพื้นบ้าน
ลานวัฒนธรรม แสดงหมอลำพื้นบ้านและการแสดงชุด ฟ้อนรำวันทาผ้าภูอัคนี เป็นชุดการแสดงที่จัดเตรียมไว้ต้อนรับนักท่องเที่ยว 

ทำบุญตักบาตร
วัดบ้านเจริญสุข ทำบุญตักบาตร ตอนเช้าที่วัดบ้านเจริญสุข หรือใส่บาตรหน้าบ้าน 

ย้อมผ้าภูอัคนี
ฐานเรียนรู้การย้อมผ้าภูอัคนี ทดลองและเรียนรู้การย้อมผ้าภูอัคนี ซึ่งเป็นผ้าย้อมจากดินภูเขาไฟ

ไข่เค็มอัคนี
ฐานเรียนรู้การทำไข่เค็มอัคนี ทดลองและเรียนรู้การทำไข่เค็มอัคนี โดยมีส่วนผสมของดินจากภูเขาไฟ

ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม

ชุมชนคุณธรรมวัดบึงศรีเทพรัตนาราม จังหวัดเพชรบูรณ์

ชุมชนคุณธรรมวัดบึงศรีเทพรัตนาราม เป็นชุมชนท่องเที่ยวประวัติศาสตร์ มีอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เป็นแหล่งอารยธรรมยุคทวารวดี  มีร่องรอยหลักฐานซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการตั้งถิ่นฐานที่อยู่อาศัยของมนุษย์นับตั้งแต่สมัยประวัติศาสตร์ มีการดำเนินชีวิตตามหลักศาสนา คนในชุมชนมีส่วนร่วมในการสืบสานและ    ดำเนินชีวิตตามวิถีวัฒนธรรมที่ดีงาม มีการสืบทอดศิลปวัฒนธรรม

ชุมชนคุณธรรมวัดบึงศรีเทพรัตนาราม เป็นชุมชนเก่าแก่ที่มีเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ วิถีชีวิต  ที่เรียบง่าย ชุมชนมีความโดดเด่นทางศิลปะ วัฒนธรรม และประเพณีที่ยังคงสามารถมองเห็น ประวัติศาสตร์ผ่านวิถีชีวิตของชุมชนเก่า มีการพัฒนาสินค้าและผลิตภัณฑ์ของชุมชน ด้วยการออกแบบลวดลายคนแคระโบราณ ซึ่งเป็นอัตลักษณ์ที่สำคัญของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ 

แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์

จุดเช็คอินหน้าชุมชน “โลโก้คนแคระ”
รูปปั้นคนแคระโบราณ บริเวณสามแยกก่อนเข้าชุมชน เป็นจุดเช็คอินหน้าชุมชน  “โลโก้คนแคระ ”

อุทยานประวัติศาสตร์ ศรีเทพ
อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ ที่ขึ้นเป็นมรดกโลกแห่งเดียวของจังหวัดเพชรบูรณ์ และเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ที่มีความสำคัญและเก่าแก่แห่งหนึ่งของประเทศไทย  

ศูนย์วัฒนธรรมไทย สายใยชุมชน วัดบึงศรีเทพรัตนาราม
เป็นแหล่งรวบรวม ข้อมูล ทางวัฒนธรรม ได้แก่ ศิลปวัตถุ สิ่งของ เครื่องมือ เครื่องใช้ เป็นศูนย์กลางขององค์ความรู้ศิลปะวัฒนธรรมพื้นถิ่นของชุมชน จัดเก็บไว้เพื่อให้เด็ก เยาวชน ประชาชน ได้ศึกษาเรียนรู้ 

วัดบึงศรีเทพรัตนาราม
อุโบสถ (ศิลปะทวาราวดี) ภายในวัดบึงศรีเทพรัตนาราม 

แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

ถ้ำเขาถมอรัตน์
เขาถมอรัตน์เป็นภูเขาขนาดใหญ่โดดเด่น อยู่ทางทิศตะวันตกของเมืองศรีเทพ โดยห่างออกไปราว ๒๐กิโลเมตร (ห่างออกไปในแนวตรง ๑๕ กิโลเมตร) อยู่ในพื้นที่ตําบลโคกสะอาด อําเภอศรีเทพ บนเขาแห่งนี้มีถ้ำ อยู่แห่งหนึ่งถูกดัดแปลงให้เป็นศาสนสถานของพระพุทธศาสนา ภายในถ้ำมีแกนหินขนาดใหญ่สามารถเดินรอบแกนหินนี้ได้ ที่แกนหินนี้มีภาพสลักนูนต่ำเป็นพระพุทธรูปและพระโพธิสัตว์เป็นสําคัญ

แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร

ศูนย์เศรษฐกิจพอเพียง “สวนผู้ใหญ่แต๋ว”
“วิถีชีวิตแบบพอเพียง” ของคนในชุมชน ที่สามารถพึ่งตนเองได้ โดยใช้สิ่งของที่มีอยู่ในชุมชนมาต่อยอดผลิตภัณฑ์ การจัดทำ “ครัวพอเพียง” จากวัตถุดิบภายในชุมชนมาประกอบเมนูอาหารต่าง ๆ และยังเพิ่มรายได้ให้แก่ชุมชนอีกทางหนึ่งด้วย

กิจกรรมการท่องเที่ยว

กิจกรรม ปั่นจักรยานชมเมืองประวัติศาสตร์ศรีเทพ
อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ และเขาคลังนอก เปิดเส้นทางจักรยานจากวัดบึงศรีเทพรัตนาราม – สู่อุทยานประวัติศาสตร์  ศรีเทพ ชมเมืองโบราณสมัยก่อนประวัติศาสตร์ พร้อมชมแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และวัฒนธรรมของคนในท้องถิ่น

กิจกรรม อิ่ม อร่อย ของฝากจากชุมชนวัฒนธรรม วัดบึงศรีเทพ รัตนาราม
วัดบึงศรีเทพรัตนาราม การทำอาหารพื้นบ้าน ขนมไทย และขนมที่ใช้ในงานบุญต่าง ๆ ได้แก่
– การทำข้าวต้มมัด
– การทำข้าวห่อใบบัว
– การทำข้าวแดกงา

กิจกรรม เวียนเทียนรอบเขาคลังนอก
เขาคลังนอก อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ
– พิธีเจริญพระพุทธมนต์
-การจัดดอกไม้บูชาพระ
– กิจกรรมเวียนเทียนรอบสถูปพันปี มหาเจดีย์เขาคลังนอก 

กิจกรรม -ชมการแสดงพื้นบ้านชุด “นางด้ง-นางควาย” – “นางสุ่ม”
วัดบึงศรีเทพรัตนาราม
– การเล่นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของวัดบึงศรีเทพรัตนาราม

ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม