ชุมชนคุณธรรมบ้านเก่าริมน้ำประแส เป็นชุมชนริมแม่น้ำตั้งแต่สมัยอยุธยา มีแม่น้ำประแสกั้นเขตตำบล มีลำคลองไหลลงสู่ทะเล มีการเลี้ยงปลาน้ำกร่อยริมฝั่งแม่น้ำประแส มีท่าเรือประมงขนาดใหญ่ บริเวณปากแม่น้ำเป็นชุมชนหนาแน่น เป็นแหล่งการค้าชุมชนประแสเป็นชุมชนบ้านเก่าโบราณอยู่ติดริมแม่น้ำ
ประแสเรือนโบราณ สืบสานประเพณีทอดผ้าป่ากลางน้ำ ดื่มด่ำแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เลิศล้ำอาหารพื้นบ้าน ชื่นตระการป่าชายเลน เที่ยวเล่นสามล้อพ่วง
แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์
วัดสมมติเทพฐาปนาราม
เมื่อเดือน 3 ขึ้น 10 ค่ำ ตรงกับวันอาทิตย์ ปีวอก พ.ศ. 2427 ในหลวงรัชกาลที่ ๕ เสด็จประพาสเมืองชายทะเลฝั่งตะวันออก ขึ้นประทับที่ตำบลปากน้ำประแส ฝั่งแหลมสนเมืองแกลง เสด็จมาใกล้เจดีย์สถาน (ปัจจุบันเจดีย์นี้ยังอยู่) ทรงพระราชดำริว่า “ตำบลปากน้ำแหลมสนนี้สมควรเป็นที่สร้างอารามได้” จึงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้พระแกลงแกล้วกล้า (มั่ง) ผู้ว่าราชการเมืองแกลงสร้างอารามขึ้น ณ ที่ใกล้เจดีย์ และพระราชทานนามว่า “วัดสมมติเทพฐาปนาราม” พร้อมพระราชทานที่ดินสร้างวัดจำนวน 10 ไร่ 2 งาน
วัดตะเคียนงาม
เป็นวัดที่ร่มรื่น มีต้นไม้ให้ร่มเงา และเป็นที่ตั้งของต้นตะเคียน ซึ่งเป็นต้นไม้อันทรงคุณค่า เป็น “รุกขมรดกของแผ่นดิน” วัดแห่งนี้มีต้นตะเคียนใหญ่ 2 ต้น ชาวบ้านเรียกว่าต้นตะเคียนเจ้าแม่และต้นตะเคียนเจ้าพ่อ ต้นตะเคียนมีอายุกว่า 400 ปี ในอดีตต้นตะเคียนเป็นหมุดหมายสำคัญในการนำเรือเข้าฝั่งของชาวประมง และจากจดหมายเหตุเมืองจันทบูรบันทึกไว้ว่า ในหลวงรัชกาลที่ 4 มีรับสั่งให้นำไม้ตะเคียนไปสร้างเรือพระที่นั่งอนันตนาคราช ต่อมาในปี พ.ศ. 2409 ชาวบ้านได้สร้างวัดขึ้นและใช้ชื่อว่า “วัดตะเคียนงาม”
อนุสรณ์เรือหลวงประแส
เรือหลวงประแสลำที่ 1 ถูกทำลายลงเพราะเกยตื้นที่แหลมคิชามุน (Kisamun) คราวเข้าร่วมปฏิบัติภารกิจในสงครามเกาหลี และเมื่อสั่งซื้อเรือใหม่มาทดแทนก็ให้ใช้ชื่อ “ประแส” เช่นเดิม โดยเรือหลวงประแสลำนี้มีเวลาประจำการเกือบ 5 ทศวรรษ ในปี พ.ศ. 2537 เรือรบหลวงประแสมีสภาพเก่าทรุดโทรม ทางกองทัพเรือจึงปลดประจำการและนำไปใช้ฝึกภาคทางเรือของนักเรียนนายเรือแทน จากนั้นเทศบาลตำบลปากน้ำประแสได้เสนอโครงการก่อสร้างอนุสรณ์เรือรบหลวงประแสขึ้น เพื่อพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ เรือรบดังกล่าวจึงถูกเคลื่อนย้ายมาตั้งอยู่ที่นี่จนถึงปัจจุบัน
ชุมชนบ้านเก่าปากน้ำประแส
พื้นที่ชุมชนประแสมีทั้งส่วนที่ติดริมน้ำและด้านในที่ไม่ติดริมน้ำ ประชากรเกือบครึ่งตั้งบ้านเรือนอยู่ริมน้ำประกอบอาชีพประมง ขณะที่ประชากรที่ตั้งรกรากอยู่ในพื้นที่ด้านในไม่ติดริมน้ำประกอบอาชีพทำนา และทำสวน ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการทำประมงมีการแปรรูปให้เป็นสินค้าที่โดดเด่นของชุมชน ในชุมชนมีร้านอาหารที่มีชื่อเสียงเป็นจำนวนมาก
บ้านพิพิธภัณฑ์ปากน้ำประแส
อาคารหลังนี้ได้รับความอนุเคราะห์จากคุณวิเชียร ทรัพย์เจริญ (นายก อบจ.ตราด) อนุญาตให้ใช้บ้านเดิมของท่านแก่เทศบาลตำบลปากน้ำประแส เพื่อใช้ประโยชน์เป็นอาคารพิพิธภัณฑ์ จัดแสดงภาพเก่าและเรื่องราวของปากน้ำประแส ความสวยงามและสมบูรณ์ของบ้านหลังนี้เป็นภาพสะท้อนได้ดีถึงรูปแบบสถาปัตยกรรมของชุมชนปากน้ำประแสในอดีต
ศาลกรมหลวงชุมพร
ศาลสมเด็จกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ศาลตั้งอยู่ริมปากแม่น้ำประแส ภายในศาลประดิษฐานรูปหล่อเท่าองค์จริงของพลเรือเอกพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ พระบิดาแห่งกองทัพเรือไทย และเป็นที่เคารพสักการะของชาวเมืองระยอง
แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ
ทุ่งโปรงทอง และป่าชายเลน
จุดเด่น คือ ต้นโปรงที่ขึ้นหนาแน่นอยู่เต็มพื้นที่สะท้อนสีเขียวอ่อน จนกลายเป็นทุ่งโปรงทองที่สวยงามแปลกตาแต่เดิมเป็นพื้นที่ที่ชาวบ้านทำการประมง เลี้ยงกุ้ง ทำการเกษตร ทำสวนผลไม้ ทำให้ทรัพยากรธรรมชาติในบริเวณนี้ถูกทำลายและป่าชายเลนเสื่อมโทรมลง เทศบาลตำบลปากน้ำประแสจึงได้ร่วมกับชาวบ้านพัฒนาพื้นที่ป่าชายเลนแห่งนี้ ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และศึกษาเรียนรู้ โดยสร้างสะพานเดินศึกษาธรรมชาติเป็นระยะทางประมาณ 2 กิโลเมตร
หาดประแส
บนอนุสรณ์เรือหลวงประแส สามารถมองเห็นวิวทะเลของชายหาดประแสและวิวทะเลแบบไกลสุดตา สวยงามมาก เดินชมเรือรบหลวงแล้ว สามารถมาเดินเล่นชมวิวอันสงบของบริเวณชายหาดประแสได้ บรรยากาศร่มรื่นเป็นธรรมชาติมาก
จุดชมวิวแหลมสน
จุดชมวิวแหลมสน
มีที่จอดรถขนาดใหญ่บริการนักท่องเที่ยว มีศาลสำหรับให้นักเดินทางได้พักผ่อน จำนวน 4 หลัง โดยแบ่งเป็นหลังใหญ่ 1 หลัง และหลังเล็ก ๓ หลัง บริเวณรอบ ๆ รายล้อมด้วยต้นสนที่ให้ความร่มรื่น
มีร้านขายอาหารจำนวนมาก เป็นจุดที่สามารถชมพระอาทิตย์ขึ้น – ตก เดินชมบรรยากาศริมชายหาดได้
เป็นสถานที่ที่เหมาะกับการถ่ายรูป
จุดชมวิวสะพานประแสสิน
“สะพานประแสสิน” จุดชมวิวแห่งใหม่ ของจังหวัดระยอง มองเห็นทัศนียภาพ 2 ฝั่ง ทั้งฝั่งทะเลและฝั่งชุมชนประแส เป็นสะพานข้ามแม่น้ำประแส ที่มีความยาว 2,090 เมตร หรือ 2.09 กิโลเมตร เป็นการเปลี่ยนแปลงการสัญจรทางน้ำระหว่างบ้านแหลมสน ตำบลเนินฆ้อ และตำบลปากน้ำประแสร์ อำเภอแกลง จังหวัดระยอง สู่การสัญจรทางบกเพื่อลดระยะเวลาในการเดินทาง
แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร
ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ณ โรงเรียนชุมชนวัดตะเคียนงาม
โรงเรียนชุมชนวัดตะเคียนงาม เลขที่ 223 หมู่ 2 ตำบลปากน้ำกระแส
อำเภอแกลงจังหวัดระยอง
โทร 06 3866 1918
Website: www.takien.ac.th
กิจกรรมการท่องเที่ยว
กิจกรรมท่องเที่ยว ในชุมชนคุณธรรม บ้านเก่าริมน้ำประแส อำเภอแกลง จังหวัดระยอง
ปากน้ำประแส
- เรียนรู้การทำอาหารพื้นบ้าน
- คาดหอย
- ล่องเรือกินลมชมเหยี่ยวแดง
- เดินสะพานชมทุ่งโปรงทอง
- นั่งเรือชมคลองแสมผู้
- นั่งสามล้อชมเมือง
- ปลูกป่าชายเลน
- ปั่นจักรยาน
ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม