บ้านท่าวัดเหนือตั้งขึ้นมาเมื่อประมาณ ๓๐๐ ปี สมัยขอม, มอญ สมัยนั้น มีวัตถุโบราณ พระพุทธรูปหิน พระธาตุมหาพรหม มีทิวทัศน์ริมฝั่งหนองหารที่สวยงาม มีคำขวัญว่าพระธาตุมหาพรหมคู่บ้าน งานสงกรานต์แห่พระ สักการะหลวงปู่สอน แหล่งบวรวัตถุโบราณ มีตำนานผาแดงนางไอ่ สุดเร้าใจงานแข่งเรือ
มีการแต่งกายและภาษาที่เป็นอัตลักษณ์ของเผ่าไทญ้อสกลนคร มีความสามัคคี โอบอ้อมอารี
มีมิตรไมตรีแก่ผู้มาเยือน มีทิวทัศน์ริมฝั่งหนองหารสวยงาม ชมพระอาทิตย์ขึ้นในตอนเช้า
เป็นชุมชนเข้มแข็ง พึ่งพาตนเองได้ มีความอุดมสมบูรณ์ในทรัพยากรทางธรรมชาติ
แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์
พิพิธภัณฑ์วัดมหาพรหมโพธิราช
เป็นสถานที่พบซากฐานอาคาร ปรากฏเป็นแนวศิลาแลงและเนินอิฐ ยาวประมาณ 25 เมตร กว้าง 10 เมตร สันนิษฐานว่าเป็นที่ตั้งของอุโบสถหรือสิมเก่า และมีโบราณวัตถุที่เก็บรักษา ได้แก่ พระพุทธรูปหินทราย สมัยทวารวดี ขนาด หน้าตักกว้าง ประมาณ 60 เซนติเมตร สูงประมาณ 120 เซนติเมตร ลักษณะพระเศียรหัก ปัจจุบันได้นำมาวางต่อกันโดยไม่ได้นำวัสดุใดมาเชื่อม พระบาทและท่อนองค์บางส่วนแตกหักไป ประทับนั่งปางสมาธิราบบนฐานรูปบัวหงาย สภาพค่อนข้างสมบูรณ์ พระพุทธรูปหินทราย สมัยลพบุรี ขนาด หน้าตักกว้าง ประมาณ 40 เซนติเมตร สูงประมาณ 60 เซนติเมตร ลักษณะ เป็นพระพุทธรูปทรงเครื่องน้อย ประทับนั่งขัดสมาธิราบอยู่บนฐานบัวหงาย องค์พระพุทธรูปมีแผ่นหินทรายยึดติดเป็นแผ่นหลัง สภาพค่อนข้างสมบูรณ์ นอกจากนี้ยังพบเศษชิ้นส่วนประติมากรรมหินทรายอีกจำนวนหนึ่ง
วัดมหาพรหมโพธิราช
(วัดบ้านท่าวัดเหนือ) อยู่บริเวณบ้านท่าวัดเหนือ ตำบลเหล่าปอ-แดง อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร ซึ่งเป็นชุมชนคุณธรรมบวร On Tour ตั้งอยู่ริมหนอง-หาร ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ทับซ้อนกับชุมชนโบราณยุคสมัยต่าง ๆ ผ่านมิติธรณีวิทยา ความหลากหลายทางชีวภาพ การตั้งถิ่นฐานของบรรพชนก่อนประวัติศาสตร์ เข้าสู่ยุคประวัติศาสตร์นำหน้าโดยอารย-ธรรมทวารวดี เปลี่ยนมือมาเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรขอม ส่งต่อไปยังอาณาจักรล้านช้าง เข้าสู่อารยธรรม แห่งรัตนโกสินทร์ตอนต้น จวบจนปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดสกลนคร
อนุสรณ์สถานปู่สอน
คือสถานที่ตั้งของปู่สอน สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านท่าวัดเหนือและตั้งอยู่ในบริเวณวัดมหาพรหมโพธิราช
วัดกลางศรีเชียงใหม่
วัดกลางศรีเชียงใหม่เป็นศาสนสถานที่ชาวบ้านท่าวัดใต้ให้ความเคารพนับถือและอยู่ติดกับบ้านท่าวัดเหนือเป็นหนึ่งในชุมชนรอบหนองหารที่มีพัฒนาการต่อเนื่องมาหลายสมัยตั้งแต่สมัยทวารวดีเป็นต้นมา โดยพบหลักฐานทางโบราณคดีที่มีความสำคัญมากที่สุดอย่างหนึ่ง คือ กลุ่มใบเสมาสมัยทวารวดี ซึ่งเป็นหนึ่งในกลุ่มใบเสมาที่ยังอยู่ในสภาพค่อนข้างสมบูรณ์และมิได้ถูกเคลื่อนย้ายไปจากตำแหน่งเดิม และฐานอาคารศิลาแลงในบริเวณใกล้เคียง นอกจากนี้ยังพบโบราณวัตถุเป็นจำนวนมาก เช่น ภาชนะดินเผาเนื้อแกร่งเคลือบแบบล้านช้างใช้สำหรับบรรจุกระดูก ชิ้นส่วนพระพุทธรูปและประติมากรรมรูปเคารพทำจากหินทราย ชิ้นส่วนเครื่องประกอบสถาปัตยกรรมแบบเขมร รวมถึงศิลาจารึกที่ระบุนามผู้สร้าง คือ พระมหาพรหมเทโวโพธิสัตว์และระบุถึงชื่อวัดกลางเชียงใหม่หนองหารคามเขต ซึ่งเป็นที่มาของชื่อวัดกลางศรีเชียงใหม่ในปัจจุบัน
วัดป่า เอวขันธ์
โบราณวัดป่าเอวขันธ์ ตั้งอยู่บ้านท่าวัด ตำบลเหล่าปอแดง อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร ปรากฏหลักฐานเป็นแท่นฐานประติมากรรมหินทรายขนาดใหญ่ ตรงกลางเจาะรูกลมสำหรับเสียบเดือยประติมากรรม โบราณวัตถุจัดเป็นศิลปะขอม นอกจากนี้ภายในพื้นที่วัดยังพบชิ้นส่วนของอาคารและหินศิลาแลงที่ตัดเป็นก้อนสี่เหลี่ยมอีกด้วย พื้นที่โบราณสถานแห่งนี้ตั้งอยู่ริมฝั่งหนองหาน ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของวัดป่าเอวขันธ์
แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ
ล่องแพหนองหาร
ล่องแพหนองหารจะอยู่บริเวณท่าน้ำของบ้านท่าวัด ทั้งบ้านท่าวัดเหนือและท่าวัดใต้ เป็นแนวยาวตลอดแนวของฝั่งหนองหาร แพ ๑ ลำ สามารถรองรับนักท่องเที่ยวได้ประมาณ ๑๐ คนต่อ ๑ ลำ มีบริการอาหารตลอดเวลาทั้งวัน
ชมพระอาทิตย์ขึ้นที่หนองหาร
จุดชมพระอาทิตย์ขึ้นที่หนองหารจะอยู่บริเวณท่าน้ำของบ้านท่าวัดเหนือ พระอาทิตย์จะขึ้นเหนือขอบน้ำหนองหารเป็นภาพที่สวยงามยามเช้า
แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร
ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง การเลี้ยงปูนา กุ้ง หอยขม
ตั้งอยู่บ้านเลขที่ ๓๓๙ หมู่ที่ ๓ บ้านท่าวัดเหนือ ของนายมรุเดช ซุยสูงเนิน
ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงการปลูกพืชผักสวนครัว และเลี้ยงหนูพุก และทำปุ๋ยอินทรีย์
ตั้งอยู่บ้านเลขที่ ๑๙๗ หมู่ที่ ๓ บ้านท่าวัดเหนือ ของนายแฉล้ม มนต์อินทร์
ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง การเลี้ยงโคขุน
ตั้งอยู่บ้านเลขที่ ๑๒๙ หมู่ที่ ๓ บ้านท่าวัดเหนือ ของนายทองพูน ทาวังลาด
กิจกรรมการท่องเที่ยว
ล่องแพ
หนองหารริมฝั่ง วัดมหาพรหมโพธิราช นักท่องเที่ยวสามารถร่วมกิจกรรมการล่องแพบริเวณบ้านท่าวัดเหนือได้ตลอดทั้งวัน มีอาหารบริการ รวมถึงสามารถเล่นน้ำได้
ร่วมการแสดง ศิลปวัฒนธรรม และการรำบวงสรวง ปู่สอน
บริเวณอนุสรณ์ สถานปู่สอน นักท่องเที่ยวที่มาบ้านท่าวัดเหนือจะต้องสักการะอนุสรณ์สถานหลวงปู่สอน (สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านท่าวัดเหนือ) และสามารถร่วมรำบวงสรวงได้
การชมความงดงาม ทางธรรมชาติ
ริมหนองหารบริเวณ วัดมหาพรหมโพธิราช นักท่องเที่ยวสามารถเดินชมบรรยากาศริมฝั่งหนองหารได้โดยใช้ถนนรอบหนองหาร สามารถปั่นจักรยาน หรือนั่งรถซาเล้งของชุมชนในการเยี่ยมชมได้
การเที่ยวชมศูนย์การเรียนรู้ชุมชน
บริเวณศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านท่าวัด นักท่องเที่ยวสามารถนั่งรถซาเล้งเพื่อเยี่ยมชมศูนย์การเรียนรู้ชุมชนได้ตามจุดต่าง ๆ เช่น ศูนย์การเลี้ยงปูนา กุ้ง หอยขม โคขุน และศูนย์การปลูกพืชผักสวนครัว
ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม