บ้านบุ่งเป็นหมู่บ้านตั้งอยู่พื้นราบท่ามกลางภูเข้าล้อมรอบที่เต็มไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติที่สวยงาม กลางทุ่งนาเขียวขจีในช่วงฤดูฝนและสีเหลืองทองอร่ามในช่วงฤดูหนาว มีทรัพยากรธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์ ประกอบกับมีวัฒนธรรมท้องถิ่นอีสานที่สืบทอดกันมารุ่นต่อรุ่น
ชุมชนคุณธรรมบ้านบุ่งเป็นชุมชนเล็กๆ ตั้งอยู่ทางกลางหุบเขา มีความเป็นอยู่ตามแบบวัฒนธรรมชาวไทยอีสานชาวบ้านมีความสุขตามวิถีและมีความพร้อมในการเป็นเจ้าบ้านที่ดีในการต้อนรับนักท่องเที่ยวโดยวิถีวัฒนธรรมและธรรมชาติอย่างกลมกลืนสร้างความประทับใจให้กับแขกผู้มาเยือนดุจญาติมิตรโดยความร่วมมือร่วมพลังความสามัคคีช่วยเหลือกันของคนในชุมชน
แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์
วัดธรรมรังษี
เป็นวัดที่ตั้งอยู่ใจกลางชุมชนระหว่างหมู่ ๔ และหมู่ ๕ เป็นจุดศูนย์กลางของชุมชน โดยมีกุฏิโบราณตั้งอยู่บริเวณด้านหน้าศาลาการเปรียญ เป็นแหล่งข้อมูลทางวัฒนธรรมของชุมชนที่มีความสำคัญและคุณค่าต่อชุมชน
วัดถ้ำต่องแต่ง
ตั้งอยู่บนไหล่เขาภูผาขามทางด้านทิศใต้ของหมู่บ้าน ห่างจากหมู่บ้านประมาณ 2 กม. เป็นสถานที่สวยงาม ลักษณะเป็นถ้ำลึกเข้าไป ภายในถ้ำจะมีน้ำหยดติ๋ง ๆ อยู่ตลอดปี ตอนที่น้ำหยดลงภายในถ้ำจะเกิดเสียง ต่องแต่ง ๆ ตลอดเวลา
ชาวบ้านจึงเรียกถ้ำนี่ว่า “ถ้ำต่องแต่ง” ถ้ำแห่งนี้ยังเคยเป็นสถานที่ที่เกจิอาจารย์ชื่อดังเคยธุดงค์ผ่านมา แวะเข้ามาบำเพ็ญเพียรภาวนา เป็นต้นว่า “หลวงปู่สมชาย” แห่งวัดเขาสุกิม จังหวัดจันทบุรี
แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ
จุดชมวิววัดถ้ำต่องแต่ง
ตั้งอยู่บนไหล่เขาภูผาขามทางด้านทิศใต้ของหมู่บ้าน ห่างจากหมู่บ้านประมาณ 2 กม.
เส้นทางเดินป่าชุมชนบ้านบุ่ง
ถัดจากวัดถ้ำต่องแต่งไปจะเป็นเส้นทางเดินป่า เพื่อศึกษาธรรมชาติของชุมชน โดยเป็นป่าสมุนไพรที่มีความอุดมสมบูรณ์แห่งหนึ่งของประเทศไทย โดยจะมีไกด์ชุมชนเป็นผู้นำทาง ซึ่งระหว่างทางเดินจะได้เจอกับความอุดมสมบูรณ์ของป่า พรรณไม้ต่าง ๆ ที่สวยงามและมีสรรคุณทางการรักษามากมาย
กิจกรรมล่องแพลำห้วยแม่น้ำบังอี่
บ้านบุ่งเป็นชุมชนที่มีลักษณะยาวไปตามลำห้วยบังอี่ เป็นแหล่งน้ำที่มาจากภูเขาของชุมชน จึงมีความอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งทำมาหากินของคนในชุมชน ชาวบ้านจึงได้จัดทำแพเพื่อไว้ต้อนรับนักท่องเที่ยวได้ชมวิถีธรรมชาติและวิถีของชาวบ้านตามลำน้ำห้วยบังอี่
กิจกรรมเรียนรู้วิถีชุมชน
เป็นกิจกรรมต่าง ๆ ที่จัดขึ้นตามวิถีของชุมชนหรือตามฤดูกาล อาทิ การดำนา การเกี่ยวข้าว การปลูกพืชผักหลังฤดูกาลเก็บเกี่ยว หรือวิถีการทำมาหากินของชุมชน เป็นต้น โดยนักท่องเที่ยวสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมก่อนลงพื้นที่ ซึ่งจะได้สัมผัสวิถีของชุมชนอย่างแท้จริง
แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร
สวนดินน์มูน
เป็นสวนเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบของชุมชน โดยนางดาลินน์ ผาลิวงค์ ตั้งอยู่บริเวณเส้นทางหลวงชนบท 3002 มีพื้นที่ประมาณ 1 ไร่ โดยสามารถบริหารจัดการพื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถเรียนรู้วิธีการดำเนินการในวิถีเกษตรได้
กิจกรรมการท่องเที่ยว
กิจกรรมต้อนรับนักท่องเที่ยว
ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว บ้านบุ่ง เมื่อนักท่องเที่ยวเดินทางมาถึงบ้านบุ่ง ชาวบ้านจะมีการต้อนรับนักท่องเที่ยวโดยให้นักท่องเที่ยวได้พักผ่อนตามอัธยาศัย ดื่มน้ำสมุนไพรเย็น ๆ หลังจากนั้น ก็ชมการแสดงศิลปวัฒนธรรม รำต้อนรับโดยกลุ่มเด็กเยาวชนของชุมชน และเข้าสู่การบรรยายข้อมูลและโปรแกรมการท่องเที่ยวต่อไป
กิจกรรมปั่นจักรยานรอบ ๆ ชุมชน
รอบ ๆ บ้านบุ่ง นั่งท่องเที่ยวสามารถปั่นจักรยานชมวิถีชีวิตชาวบ้านบุ่งชมวิวพร้อมเช็คอินสะพานอุปคุต ชมเขื่อนกั้นน้ำลำห้วยบังอี่
นั่งรถอีแต๋นชมวิว
รอบๆบ้านบุ่ง นั่งรถอีแต๋นชมวิว เป็นกิจกรรมที่จะนำพานักท่องเที่ยวชมถนนที่สวยที่สุดในมุกดาหาร เพราะเป็นถนนที่มีภูเขาล้อมรอบ 360 องศา และรายล้อมไปด้วยทุ่งนาอันเขียวขจีในฤดูฝนและสีเหลืองอร่ามเป็นทุ่งรวงทองในฤดูหนาว
กิจกรรมเดินป่าและสำรวจป่าสมุนไพร
พื้นที่ภูเขาภูผากูดและภูผาขาม ด้วยบ้านบุ่งเป็นพื้นที่เต็มไปด้วยทรัพยากรด้วยธรรมชาติที่มีความอุดมสมบูรณ์ เป็นพื้นที่มีสมุนไพรที่มีความหลากหลายเป็นอันดับต้น ๆ ของประเทศ กิจกรรมเดินป่าและสำรวจป่าสมุนไพรจึงเป็นการท่องเที่ยว เชิงอนุรักษ์ด้านทรัพยากรธรรมชาติของชุมชนที่ต้องห้ามพลาด
กิจกรรมประกอบอาหารพื้นถิ่น
ศูนย์การเรียนรู้โฮมสเตย์บ้านภู เป็นการให้นักท่องเที่ยวร่วมประกอบอาหารกับชุมชน โดยส่วนใหญ่จะเป็นอาหารพื้นถิ่น โดยเริ่มตั้งแต่การเตรียมวัตถุดิบจากพืชผักสวนครัว การประกอบอาหารและร่วมรับประทานอาหารด้วยกัน
กิจกรรมพาแลง
ศูนย์การเรียนรู้โฮมสเตย์บ้านภู กิจกรรมพาแลง จะประกอบไปด้วย การชมแสดงศิลปวัฒนธรรมของชุมชน กิจกรรมการบายศรีสู่ขวัญ ซึ่งเป็นการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างเจ้าบ้านและนักท่องเที่ยวโดยมีการทำพิธีตามฉบับของชาวอีสาน การผูกข้อมืออวยพร ซึ่งกันและกันและการรับประทานอาหารพื้นบ้านที่มีส่วนประกอบของสมุนไพรซึ่งเป็นอาหารพื้นถิ่นที่ไม่ควรพลาดเมื่อมาเที่ยวบ้านบุ่ง
กิจกรรมศึกษาเรียนรู้การทอผ้าและการย้อมสีธรรมชาติ
กลุ่มทอผ้าบ้านบุ่ง นักท่องเที่ยวจะได้ศึกษาวิธีการย้อมสีผ้าจากสีเปลือกไม้ธรรมชาติ โดยสามารถลงมือทำเองและมีผลิตภัณฑ์ที่ติดมือกลับบ้านด้วยเป็นการเก็บความประทับใจในการที่ได้ ลงมือทำเอง รวมถึงได้เรียนรู้วิธีการทอผ้าของชาวอีสานให้ออกมาเป็นผืนผ้าที่มีความประณีตสวยงาม
กิจกรรมเรียนรู้เรื่องยาสมุนไพรพื้นบ้าน
กลุ่มยาสมุนไพร นักท่องเที่ยวจะได้ศึกษาตัวยาสมุนไพรและวิธีการรักษาโรคต่าง ๆ แบบพื้นบ้านจากปราชญ์ด้านสมุนไพรของชุมชน และได้ชมและชิมรสชาติของยาสมุนไพร
ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม