ความงามของวิถีชาวไทลื้อแห่งบ้านหนองบัว อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน เป็นหมู่บ้านที่ก่อตั้งมาตั้งแต่ พ.ศ. 2365 หรือประมาณ 180 ปี โดยสืบเชื้อสายมาจากชาวไทลื้อแคว้น สิบสองปันนา ในปัจจุบันหมู่บ้านแห่งนี้ยังคงรักษาขนบธรรมเนียม ประเพณีของตนเองไว้อย่างมั่นคง ปัจจุบันบ้านหนองบัวเป็นหมู่บ้าน OTOP เพื่อการท่องเที่ยวที่มีเอกลักษณ์เฉพาะที่ เป็นที่รู้จักของคนทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด ในประเทศ และต่างประเทศ ด้วยภาษาพูด ที่เป็นเอกลักษณ์ การดำเนินชีวิตตามวิถีชาวไทลื้อ การแต่งกาย รวมถึงชุมชนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะ สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งในประเทศและต่างประเทศที่ต้องการสัมผัสวิถีไทลื้อของคนในชุมชน
หมู่บ้านหนองบัวเป็นหมู่บ้านที่สืบเชื้อสายมาจากชาวไทลื้อแคว้นสิบสองปันนา มณฑลยูนานสาธารณรัฐประชาชนจีน มีภาษาท้องถิ่นที่ใช้สื่อสารกันในพื้นที่ คือ ภาษา “ไทลื้อ” หมู่บ้านหนองบัวแห่งนี้มีวัดหนองบัว ซึ่งเป็นวัดเก่าแก่ ภายในวัดมีวิหารที่สวยงาม วิหารแห่งนี้ นับเป็นสถาปัตยกรรมแบบไทลื้อที่สวยงามทรงคุณค่าทางศิลปะและหาดูได้ยากในปัจจุบัน ภายในวัดยังมีภาพจิตรกรรมฝาผนัง โดยช่างเขียนได้เขียนออกมาเป็นนิยาย เพื่อเป็นคติสอนใจแก่อนุชนรุ่นหลังโดยตั้งชื่อเรื่องว่า “จันทรคราส” นับว่าเป็นจิตรกรรมที่งดงามทรงคุณค่าทางศิลปะ ประวัติศาสตร์ และวรรณกรรม
แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์
วัดหนองบัว
วัดหนองบัว เป็นวัดที่เก่าแก่ประจำหมู่บ้านหนองบัว ตำบลป่าคา อำเภอท่าวังผา อยู่ท่ามกลางหมู่บ้านไทลื้อ มีสถาปัตยกรรมและจิตรกรรมชิ้นเอกของเมืองน่าน วัดหนองบัวเป็นอาคารที่ทรงคุณค่า ในแง่สถาปัตยกรรมพื้นบ้านที่สวยงาม และหาชมได้ยาก จากคำบอกเล่า กล่าวว่า วัดนี้สร้างขึ้น ในราว พ.ศ.2405 (สมัยรัชกาลที่ 4) โดยท่านสุนันต๊ะ (ครูบาหลวง)ภาพจิตรกรรมฝาผนังในโบสถ์เล่าเรื่องในปัญญาสชาดกซึ่งเป็นพระชาติหนึ่งของพระพุทธเจ้า สันนิษฐาน ว่าเขียนโดย “ทิดบัวผัน”
เฮือนไทลื้อวัดหนองบัว
เป็นแหล่งเรียนรู้วิถีชีวิตชาวไทลื้อบ้านหนองบัวในอดีตที่จัดแสดงการจำลองวิถีชีวิต การทอผ้าไทลื้อ เครื่องมือเครื่องใช้ของชาวไทลื้อในอดีตการอพยพของกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อจากสิบสองพันนา การตั้งถิ่นฐานของชาวไทลื้อบ้านหนองบัวในอดีตจนถึงปัจจุบัน
ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนบ้านหนองบัวการทำไกยี
การพัฒนาพืชธรรมชาติ (สาหร่ายไก) ด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์กลุ่ม เริ่มจากการสืบทอดวิธีการถนอมอาหารของบรรพบุรุษ โดยนำสาหร่ายไก ซึ่งเป็นวัตถุดิบที่มีอยู่มากมายภายในหมู่บ้านมาแปรรูปเป็นไกยีแล้วนำมาขาย และมีหน่วยงานต่าง ๆ ได้เข้ามาให้ความรู้ในด้านการผลิตและการพัฒนาผลิตภัณฑ์ โดยมีการแปรรูปสาหร่ายไก ให้เป็นสาหร่ายแผ่นกรอบ โดยนำสาหร่ายไกที่ตากแห้งปรุงรสด้วยเกลือ กระเทียม มาทอดให้กรอบ
แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร
สวนเกษตรผักปลอดสารพิษชุมชนบ้านหนองบัว
กิจกรรมการท่องเที่ยว
วันเดียวแอ่วม่วน ๆ กับไทลื้อ
วันเดียวแอ่วม่วน ๆ กับไทลื้อ
• กราบไหว้พระประธานวิหารวัดหนองบัว
• ชื่นชมภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดหนองบัวจากนักเล่าเรื่องของชุมชนบ้านหนองบัว
• ฟังการเล่าประวัติความเป็นมาของบ้านหนองบัวจากนักเล่าเรื่องของชุมชนบ้านหนองบัว
• ชมการฟ้อนไทลื้อและการเล่นดนตรีพื้นบ้านของกลุ่มฟ้อนและกลุ่มดนตรีพื้นบ้าน
(สำหรับนักท่องเที่ยวที่มีความสนใจในการฝึกทางกลุ่มมีการฝึกสอน)
• ศึกษาศูนย์เรียนรู้(เฮือนไทลื้อมะเก่า) เพื่อศึกษาวิถีชีวิตของชาวไทลื้อ
• ถ่ายรูปกับ Land mark ของวัดหนองบัว
• เยี่ยมชมและศึกษากรรมวิธีการแปรรูปสาหร่ายไกและเลือกซื้อผลิตภัณฑ์
• เยี่ยมชมการทำไม้กวาดและเลือกซื้อผลิตภัณฑ์
เที่ยว 1 วัน ๓๐๐ บาท/คน
ที่มา กระทรวงวัฒนธรรม